Hoe houd je de kosten voor fontlicenties beheersbaar?
- Jos Elsendoorn
Typografie vormt een essentieel onderdeel van de merkidentiteit. Maar hoe zorg je ervoor dat het gebruik van fonts voor de organisatie goed wordt geregeld en de (licentie)kosten onder controle blijven?
Nieuwe brand identity, nieuw lettertype
Gratis fonts
Een andere belangrijke vraag is “En wat gaat dat dan kosten?”. Je kunt er natuurlijk voor kiezen gratis standaard lettertypen te gebruiken die aanwezig zijn in Windows of MacOS, maar dat gaat uiteraard ten koste van het unieke karakter van jouw merk. Immers de keuze is beperkt en de hele wereld put uit dezelfde bron.
Een specifiek font gebruiken
Er zijn eindeloze keuzes en mogelijkheden om een bestaand font van een commerciële aanbieder aan te schaffen dat goed past bij jouw merk. Voor het gebruik moet worden betaald in de vorm van licenties. Hoe hoog de kosten zijn hangt erg af van onder andere het soort licentie, welke toepassingen en het aantal gebruikers. Bij grotere (internationale) ondernemingen kunnen de (jaarlijkse) kosten erg hoog oplopen.
Verschillende opties voor het aanschaffen van fontlicenties (Bron: Monotype)
Een eigen lettertype ontwerpen (Custom Font)
Custom lettertypen zijn niet nieuw. Al sinds de ontwikkeling van de boekdrukkunst worden lettertypen voor specifieke ondernemingen of toepassingen ontworpen. Zo zijn onder andere enkele heel bekende lettertypen vanuit de auto-industrie ontstaan. Ook werden lettertypen met een heel specifiek doel ontworpen zoals de telefoongids, bewegwijzering, etc.
Verschillende opties voor het aanschaffen van fontlicenties (Bron: Monotype)
Designmogelijkheden
Voor het ontwerpen van een eigen lettertype bestaan diverse mogelijkheden. Het is niet altijd noodzakelijk om een lettertype vanaf schets op te bouwen. Bestaande fonts kunnen als uitgangspunt dienen, worden aangepast, gecombineerd of zelfs alleen aangevuld met eigen unieke onderdelen.
Een compleet nieuw lettertype
Een eigen lettertype(familie) ontwerpen is geen sinecure. Een lettertype bestaat uit honderden karakters en elk karakter moet afzonderlijk worden ontworpen, getekend en vervolgens omgezet in een font dat aan veel technische en leesbaarheid criteria moet voldoen. Kortom: monnikenwerk.
Van schets naar werktekening. Een behoorlijke klus voor een complete karakterset.
Een voorbeeld van een custom font van Go-Tan dat zorgt voor een unieke uitstraling en consistentie in (packaging)design.
Bestaand lettertype aanpassen
Het is ook mogelijk bestaande lettertypen aan te passen om een kosteneffectieve type-oplossing te creëren. Bijvoorbeeld om de unieke uitstraling van een merk vast te leggen, logo’s te verfijnen of voor specifieke toepassingen zoals verpakkingen of beeldschermtoepassingen.
Een bestaand lettertype is aangepast aan het logodesign. In dit voorbeeld is hier een zogenaamd ‘layerd-font’ van gemaakt met de binnenschaduw en buitenschaduw. Op deze manier kunnen met het ontworpen font alle tekst- en kleurcombinaties worden gebruikt in de diverse designtoepassingen.
Karakterset uitbreiden
Een lettertype kan ook worden uitgebreid aan specifieke wensen. Bijvoorbeeld extra karakters voor taalversies, cijferreeksen voor tabellen of specifieke keurmerken en symbolen die veel worden gebruikt. Door deze uitbreidingen in het font toe te voegen kunnen deze eenvoudig worden aangeroepen.
Handschriften en kalligrafie
Een bijzondere toepassing die de laatste jaren veel aan populariteit heeft gewonnen is het vervaardigen van ‘handschriften’ of scriptfonts. Kalligrafie en brushlettering zijn razend populair. De handmatige stijl en het authentieke karakter geven vaak een heel eigen karakter aan (logo- en verpakkings)ontwerpen.
Handgeschreven brieven van Margaretha Turnor uit 1860 zijn gebruikt voor het ontwikkelen van een font.
Download Margaretha gratis
Fineliner is een font dat ik van mijn eigen handschrift heb gemaakt. Dit font bevat ook zogenaamde ligaturen om het er zo realistisch mogelijk uit te laten zien. (creativefabrica.com/product/fineliner)
Praktische voordelen van een custom font
Naast het unieke en onderscheidende vermogen zijn er ook een paar belangrijke praktische voordelen om te kiezen voor het ontwerpen van een custom font:
- Merk consistentie: Het lettertype is consistent met de rest van de bedrijfsuitstraling.
- Stijlen & gewichten: Uitgebreidere lettertype families bieden de mogelijkheid om complexere typografische oplossingen te creëren en eventueel aan te vullen met bedrijfs- of merkspecifieke karakters.
- Taaluitbreiding: Merken worden steeds meer internationaal. Het huisstijl lettertype moet daarom alle talen spreken waar jouw bedrijf opereert.
- Cross-platform: Soms worden binnen bedrijven zowel Windows en Mac besturingssystemen als websites en apps gebruikt. Met custom fonts is dit geen probleem omdat ze op alle platformen perfect werken.
- Web fonts: Naast de toepassing op desktop computers kunnen van custom lettertypen ook web fonts gemaakt worden. Daarmee is de merkidentiteit zelfs in het internet optimaal zichtbaar.
- Kosten efficiëntie: Licenties voor normale lettertypen stijgen dramatisch naarmate het op meer computers geïnstalleerd wordt. Voor een bedrijf met veel (lettertype) gebruikers kunnen custom lettertypen een enorme kostenbesparing zijn.
Velux gebruikt een eigen lettertype om zo internationaal dezelfde uitstraling te hebben. Bovendien zijn op deze manier wereldwijd gebruiksrechten en licenties voor alle denkbare toepassingen geborgd.
Meer informatie?
Benieuwd wat de mogelijkheden van lettertype-ontwerpen voor jouw merk kunnen opleveren?
Bel of stuur een mailtje naar Jos Elsendoorn
